Książka składa się z dwóch części: część I poświęcona jest temu co wola robi, a więc jej funkcjom, a część II – temu jak to robi, czyli sposobom realizacji tych funkcji.
Analizy przeprowadzone w książce prowadzą do następujących wniosków:
1/ wola jest pojęciem nie klasycznym, ale prototypowym, tzn. że nie można wyróżnić jej cech definicyjnych (tj. koniecznych i wystarczających jak w przypadku pojęcia „kwadrat”), ale prototypowe, a więc najbardziej typowe
2/ prototypowe funkcje woli to:
- dokonywanie wyborów (między dwoma lub więcej opcjami, np. między lodami jagodowymi, czekoladowymi i waniliowymi)
- tworzenie nowości (przy czym stopień tej nowości może być różny, np. można stworzyć nie tylko nowy smak lodów, ale całkiem nowy deser, albo – całkiem nowe pożywienie dla ludzkości i w ten sposób rozwiązać problem głodu)
3/ najważniejsze pozaprototypowe funkcje woli to
- inicjowanie działania (każdego ruchu ciała)
- sprawowanie kontroli nad sobą i otoczeniem zewnętrznym
4/ psychologia poznawcza nie potrafi wyjaśnić wymienionych wyżej funkcji woli bo dostosowuje obraz umysł do standardów naukowych zrodzonych w XIX wieku przez mechanikę klasyczną (tj. deterministycznego obrazu świata i redukcjonistycznego ideału metodologii naukowej)
5/ standardy zrodzone przez mechanikę klasyczną już się zdezaktualizowały, a zatem nie ma żadnych powodów, by dostosowywać do nich obraz umysłu
6/obraz umysłu wynikający z nowych paradygmatów teoretyczno-badawczych (tj. przede wszystkim nurtu ucieleśnienia umysłu i teorii złożoności)
- pozwala wyjaśnić wymienione wyżej funkcje woli
- prowadzi do wniosku, ze nie tylko mamy wolność woli, ale nawet możemy ją poszerzać!
